Η παγκόσμια αγορά βιώσιμης χρηματοδότησης έχει πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια.

 Ανώριμη η καινοτομία στην Ελλάδα

Ανασταλτικά στην ανάπτυξη νέων λύσεων για την καινοτομία λειτουργεί το πλαίσιο ωρίμανσης της καινοτομίας στην Ελλάδα, το οποίο παρά την ύπαρξη αρκετών ερευνητικών ομάδων περιορίζεται και από την ασθενή αγορά κεφαλαίου. Ως αποτέλεσμα, λύσεις που αναπτύσσονται και επιδεικνύονται με την υποστήριξη ευρωπαϊκής και εθνικής χρηματοδότησης δεν βρίσκουν τον δρόμο για τη μαζική χρήση και εφαρμογή τους 

Ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα στην προσαρμογή

Ο ιδιωτικός τομέας καλείται να προσαρμοσθεί στις νέες συνθήκες της κλιματικής αλλαγής, ενώ επιπλέον η ιδιωτική χρηματοδότηση μπορεί μέσω σχετικών επενδύσεων να υποστηρίξει σε μεγάλο βαθμό τον περιορισμό του κενού της χρηματοδότησης της προσαρμογής.

Έως τώρα, η συνολική ιδιωτική χρηματοδότηση για δράσεις προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή αποτελεί μόλις το 1% της παγκόσμιας συνολικής χρηματοδότησης για το Κλίμα.

Στις εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης της προσαρμογής συγκαταλέγονται ενδεικτικά τα πράσινα δάνεια και ομόλογα, ο δανεισμός και τα ομόλογα που συνδέονται με ρήτρες βιωσιμότητας, τα ίδια κεφάλαια, τα καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία και οι συμπράξεις ιδιωτικού και δημοσίου τομέα.

 Πράσινα ομόλογα

Η παγκόσμια αγορά βιώσιμης χρηματοδότησης έχει πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια. Ειδικότερα, η έκδοση πράσινων ομολόγων παγκοσμίως ξεπέρασε τα 567 δισ. δολάρια το 2021, ενώ η αξία των νέων πράσινων ομολόγων στην Ευρωζώνη ανήλθε στα 321 δισ. δολάρια.

Παρά ταύτα, φαίνεται πως μικρό τμήμα των εκδοθέντων πράσινων ομολόγων αφορά δράσεις χρηματοδότησης της προσαρμογής.

Σημειώνεται πως το 2022, η συνολική έκδοση πράσινων ομολόγων, δανείων και ομολόγων με ρήτρα βιωσιμότητας από επιχειρήσεις και κυβερνήσεις διαμορφώθηκε στα 863 δισ. ευρώ, σημειώνοντας πτώση κατά 19% από το ιστορικό υψηλό του 2021 (1,1 τρισ. δολάρια).

Οι χρηματιστηριακές αγορές αποτελούν μια ακόμα ανερχόμενη πηγή χρηματοδότησης για το κλίμα και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Στη διεθνή χρηματιστηριακή αγορά είναι ολοένα και πιο έντονη η παρουσία προϊόντων των οποίων η απόδοση συνδέεται με την πορεία δεικτών παρακολούθησης της βιωσιμότητας.

Αναφορικά με την ελληνική χρηματιστηριακή αγορά, ο δείκτης ATHEX:ESG παρακολουθεί τις περιβαλλοντικές επιδόσεις εισηγμένων επιχειρήσεων, ωστόσο η διαμόρφωση του δείκτη στηρίζεται αποκλειστικά σε δράσεις μετριασμού των εισηγμένων επιχειρήσεων και όχι στην προσαρμογή.

Η ασφάλιση ως εργαλείο προσαρμογής

Η ασφάλιση αποτελεί εργαλείο για την κάλυψη των ζημιών που προκύπτουν μετά από ένα καταστροφικό γεγονός. Σκοπός της ασφάλισης είναι η μεταφορά του κλιματικού κινδύνου από τον ασφαλισμένο στους παρόχους ασφαλιστικών υπηρεσιών, δημιουργώντας ένα ακόμα επίπεδο προστασίας και ανθεκτικότητας.

Το πλήθος των δικαιούχων που συμμετέχουν στο ασφαλιστικό συμβόλαιο, οι τομείς ασφάλισης και το ύψος της αποζημίωσης καθορίζουν το είδος ασφάλισης (μίκρο-, μέσο- και μακρο-ασφάλιση). Ωστόσο, υψηλού ενδιαφέροντος και συνάφειας με την προσαρμογή είναι και η παραμετρική ασφάλιση, η οποία συνδέει την παροχή αποζημίωσης με την εξέλιξη συγκεκριμένων κλιματικών παραμέτρων. Τέτοιου είδους ασφαλιστικά προϊόντα μπορούν να σταθεροποιήσουν το εισόδημα κοινωνικών ομάδων (π.χ. αγρότες, πολύ μικρές επιχειρήσεις) που βρίσκονται σε ευάλωτες περιοχές.

Ωστόσο, περιοριστικός παράγοντας στην ορθή λειτουργία και υποστήριξη της προσαρμογής από τη χρήση ασφαλιστικών προϊόντων, είναι η ύπαρξη ικανού αριθμού ασφαλιζόμενων που θα μοιραστούν τον κλιματικό κίνδυνο, με κάποια από τα παραπάνω προϊόντα να παραμένουν ακριβά για τις περισσότερο ευπαθείς ομάδες.

 Δεν είναι υποχρεωτική η ασφάλιση στην Ελλάδα για τον κλιματικό κίνδυνο

Στην Ελλάδα, η ασφάλιση για τον κλιματικό κίνδυνο δεν είναι ακόμα υποχρεωτική. Στο προσχέδιο του νέου Κλιματικού νόμου συμπεριλαμβανόταν άρθρο το οποίο προέβλεπε την υποχρεωτική ασφάλιση των νέων κτηρίων που βρίσκονται σε ζώνες υψηλής τρωτότητας.

Ωστόσο, στο τελικό σχέδιο του Νόμου, το σχετικό άρθρο αποσύρθηκε καθώς τέθηκαν θέματα που σχετίζονται, συν τοις άλλοις, με την πιθανή σημαντική αύξηση των ασφαλίστρων εξαιτίας της περιορισμένης βάσης ασφάλισης, με θέματα κοινωνικής ισότητας και λοιπά.

Προτάσεις πολιτικής

Η επιτάχυνση της υλοποίησης δράσεων για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή είναι επιβεβλημένη για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας. Σε αυτό το πλαίσιο παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα προτάσεις πολιτικής, συνοπτικά.

Δεδομένα για την Κλιματική αλλαγή: Αποτελεσματικότερη εκτίμηση του κλιματικού κινδύνου και περιορισμός της αβεβαιότητας

– Συνεργασία με επιστημονικό δυναμικό για την εκτίμηση των πιθανών σεναρίων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

– Συστημική προσέγγιση – αναγνώριση των δυνητικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής σε όλους τους τομείς.

– Στοιχεία από προηγούμενα κλιματικά γεγονότα – χρήση ιστορικών στοιχείων για την εκτίμηση του μεγέθους του κινδύνου.

– Ιεράρχηση κινδύνων στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων που θα αφορούν τις διαστάσεις της βιωσιμότητας (περιβάλλον, οικονομία, κοινωνία).

– Ανοιχτά δεδομένα σχετικά με την κλιματική αλλαγή – διαφάνεια και διαθεσιμότητα για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.

– Συλλογή αξιόπιστων στοιχείων για εκτίμηση του κόστους της μη προσαρμογής και μείωση του επενδυτικού κινδύνου.

– Σχεδιασμός και εφαρμογή δράσεων ενημέρωσης για την προσαρμογή για όλους. Έμφαση σε ευάλωτους τομείς (π.χ. αγροτικός τομέας, νοικοκυριά).

– Χρήση πόρων από Ευρωπαϊκή Ένωση για την ενίσχυση της γνώσης τόσο των αποτελεσμάτων της κλιματικής αλλαγής αλλά και τη μελέτη δράσεων προσαρμογής.

– Αναζήτηση καλών πρακτικών και εφαρμογή λύσεων συμβατών με την ελληνική οικονομία και τις προκλήσεις από την κλιματική αλλαγή.

Εθνικό θεσμικό πλαίσιο: Σύνδεση της εθνικής στρατηγικής με άλλες οριζόντιες εθνικές πολιτικές και επιτάχυνση εφαρμογής

– Συνεργασία και με το εθνικό συμβούλιο για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.

– Επιτάχυνση έγκρισης Περιφερειακών σχεδίων για την προσαρμογή – συγκεκριμένα μέτρα προσαρμογής, εκτίμηση περιφερειακού κινδύνου, αυστηρά χρονοδιαγράμματα και εκτίμηση κόστους.

– Στενή συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Έγκαιρος και στρατηγικός προγραμματισμός.

Ξεχωριστοί προϋπολογισμοί για την Προσαρμογή

– Εξέταση δημιουργίας συγκεκριμένου τμήματος του κρατικού προϋπολογισμού που να αφορά αποκλειστικά δράσεις προσαρμογής.

– Συνεργασία με αρμόδια υπουργεία.

– Χρήση πόρων του προϋπολογισμού για την διευκόλυνση παρακολούθησης της προσαρμογής στην Ελλάδα (π.χ. σε πιο στενό χρονικό ορίζοντα ή/και χρησιμοποιώντας πιο αποδοτικούς δείκτες παρακολούθησης).

Εξέταση σύστασης ειδικού Ταμείου για την Προσαρμογή

– Έσοδα από πώληση δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ, καθώς και από αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος.

– Συμβουλευτικός ρόλος σε συνεργασία με αρμόδιους φορείς για την απορρόφηση ευρωπαϊκών και εθνικών πόρων της προσαρμογής.

– Επιτάχυνση ανάκαμψης μετά από καταστροφικά γεγονότα (π.χ. συγχρηματοδότηση ασφαλιστικών συμβολαίων για κλιματικό κίνδυνο).

– Συνεργασία με το Παρατηρητήριο για την Προσαρμογή (παρακολούθηση διαθέσιμων σχετικών πόρων)

Ενίσχυση της ιδιωτικής χρηματοδότησης για την προσαρμογή

– Χρήση σύγχρονων χρηματοδοτικών εργαλείων από τον ιδιωτικό τομέα (π.χ. Πράσινα ομόλογα, δάνεια και ομόλογα βιωσιμότητας, χρηματιστηριακοί δείκτες συνδεδεμένοι με ESG).

– Εξέταση παροχής φορολογικών κινήτρων για την ενίσχυση των επενδύσεων στην προσαρμογή.

– Κίνητρα και για την τόνωση του ενδιαφέροντος των επενδυτών σε βιώσιμα επενδυτικά προϊόντα (π.χ. εξέταση μείωσης φόρου τοκομερισμάτων, κόστη διαχείρισης σχετικών χαρτοφυλακίων κτλ.).

Χρήση ασφαλιστικών προϊόντων για ταχύτερη ανάκαμψη μετά από κλιματικό γεγονός

– Διαμοιρασμός κλιματικού κινδύνου.

– Χρήση ασφαλιστικών προϊόντων για περιορισμό της ζημιάς.

– Ασφάλιση μεγαλύτερων μονάδων δικαιούχων (π.χ. συνεταιρισμοί, επιχειρήσεις ενός δήμου κτλ.).

Η κλιματική αλλαγή δεν αποτελεί ένα μακρινό σενάριο. Είναι εδώ, μας αφορά για αρκετούς λόγους και, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, σε πάνω από 700 δισ. ευρώ υπολογίζεται το κόστος για την ελληνική οικονομία έως το 2100, αν δεν ληφθούν μέτρα μετριασμού και προσαρμογής.

Τα στοιχεία επικαλείται µελέτη, µε θέµα «Προσαρµογή στην κλιµατική αλλαγή: Προκλήσεις και Προοπτικές για την Ελληνική Οικονοµία», που εκπόνησε το Ιδρυµα Οικονοµικών και Βιοµηχανικών Ερευνών, µε την υποστήριξη της Τράπεζας της Ελλάδος, όπου και παρουσιάστηκε χθες.

Αν ληφθούν κατάλληλα µέτρα, το κόστος µπορεί να περιοριστεί, αλλά θα παραµείνει υψηλό. Σύµφωνα µε τη µελέτη, η προσαρµογή µπορεί να κοστίσει στην ελληνική οικονοµία έως και 67 δισ. ευρώ µέχρι το 2100, µειώνοντας το κόστος από τις ζηµιές από τα 701 δισ. ευρώ σε 510 δισ. ευρώ.

Η µελέτη αναδεικνύει τη σηµασία των µέτρων προσαρµογής στην κλιµατική αλλαγή –µε άλλα λόγια, προστασίας από τις συνέπειές της–, τα οποία πρέπει να προωθηθούν παράλληλα µε αυτά για τον µετριασµό της. Επενδύσεις σε υποδοµές όπως τα φράγµατα, αλλά και στην καλύτερη µόνωση των κατοικιών και στην αλλαγή καλλιεργειών πρέπει να προωθούνται παράλληλα µε τα µέτρα µείωσης των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου. Από τα 632 δισ. δολάρια που επενδύθηκαν παγκοσµίως το 2020 για την κλιµατική αλλαγή, το 90% αφορά τον µετριασµό και µόνο το 7,2% την προσαρµογή σ’ αυτήν.

«Η κλιµατική αλλαγή αποτελεί ίσως τη σηµαντικότερη απειλή για τη βιωσιµότητα των κοινωνιών µας», προειδοποίησε ο Γιάννης Στουρνάρας, διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία ασχολείται συστηµατικά µε το θέµα από το 2011 έχοντας συστήσει τη διεπιστηµονική Επιτροπή Μελέτης των Επιπτώσεων της Κλιµατικής Αλλαγής (ΕΜΕΚΑ).

Ωστόσο, τα αντανακλαστικά της ελληνικής πολιτείας είναι αργά και σε αυτό το θέµα. Ετσι, µέχρι στιγµής έχουν εγκριθεί µόνο 5 από τα 13 Περιφερειακά Σχέδια που προβλέπονται στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για την Προσαρµογή στην Κλιµατική Αλλαγή του 2016. Κι αυτό ενώ το 2016 προβλέπεται να αναθεωρηθεί η Εθνική Στρατηγική.

Η µελέτη καταγράφει δραµατικές επιπτώσεις της κλιµατικής αλλαγής σε κάθε οικονοµική δραστηριότητα: καταστροφές της αγροτικής παραγωγής, αύξηση της θνησιµότητας των ζώων, ταχύτερη µετάδοση παθογόνων µικροοργανισµών, διαταραχή της εφοδιαστικής αλυσίδας στον κλάδο τροφίµων, καταστροφή του εξοπλισµού και διαταραχές των δικτύων διανοµής πρώτων υλών στη µεταποίηση.

«Η κλιµατική αλλαγή δεν µπορεί να είναι υποσηµείωση στην οικονοµική πολιτική», σχολίασε ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας, υποστηρίζοντας ότι η προσαρµογή στην κλιµατική αλλαγή µπορεί να αποτελέσει αναπτυξιακή ευκαιρία, επιταχύνοντας την αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων και δηµιουργώντας προστιθέµενη αξία και θέσεις εργασίας.

«Καµπανάκι» για κίνδυνο δραστικής επιδείνωσης µετά τη δεκαετία του 2050 χτύπησε ο γενικός γραµµατέας της Ακαδηµίας Αθηνών, εθνικός εκπρόσωπος για την Κλιµατική Αλλαγή Χρήστος Ζερεφός, λέγοντας ότι «όταν τα ακραία φαινόµενα γίνουν η καθηµερινότητά µας δεν θα υπάρχει δρόµος επιστροφής στην κανονικότητα του κλίµατος που γνωρίζαµε». Επεσήµανε, άλλωστε, ότι το κόστος ασφάλισης έναντι ακραίων φαινοµένων 100πλασιάστηκε από τη δεκαετία του 1950 έως αυτήν του 2010, όταν έφτασε το 1 τρισ. δολάρια.

 Η έπιβάρυνση του περιβάλλοντος ΄΄λένε΄΄ οι είδικοί οτι γίνεται κυρίως άπο τις βιομηχανίες

Έχουν βρεθεί τεχνικές οι ρύποι να πάψουν να διαφεύγουν προς την άτμόσφαιρα και το έδαφος ,και όχι μόνον αύτό άλλα να γίνονται και έπαναχρησιμοποίηση αύτων

[γιατί δεν το κάνουν όμως,είναι άπορίας άξιον.μήπως γιατί κερδίζουν περισσότερα άπο τα πρόστιμα?]

Λογική σκέψη,άπο την στιγμή που η έλλάς μόνον ,η όποία δεν έχει καν βιομηχανία,καλείται να πληρώνει δις κάθε χρόνο!!!!!!!

Όλα αύτά θα γίνουν σίγουρα στην έλλήνων πολιτεία

Το περιβαλλον απο πάντα λειτουργεί με νομοτελειακούς νόμους ούτως ώστε να είναι άριστες οι συνθήκες που μέσα σε αύτές τις συνθήκες να ζουν όλα τα όντα με πλήρη άφθονία όλων των άγαθών [νερό,καρποί,κλπ]

βάσει όλων αύτών όφείλουμε άπειρο σεβασμό προς το περιβάλλον,που μέσω του φορέα  Ε.ΣΥ θα άναδειχθούν όλοι οι τρόποι για την έπιτευξη αύτού του σκοπού,χωρίς ποτέ να ύπάρξει κίνδυνος ΄΄κλιματικής άλλαγής΄΄,και σπατάλη ΄΄τιμωρητικών΄΄ πόρων προς την Ε.Ε

 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ:
HTTPS://WWW.DROPBOX.COM/S/PLN8T496H3RO6IX/ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ-ΔΗΛΩΣΕΙΣ-ΕΣΥ-25-10-2015.PDF?DL=0

ΙΔΡΥΤΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ:
HTTPS://WWW.DROPBOX.COM/S/VYAW1VTV3M8Y11P/ΔΙΑΚHΡYΞΗ-ΕΣΥ-ΤΕΛΙΚΟ.PDF?DL=0